ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ - ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ .

Το Πάσχα , είναι γιορτή κινητή και γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας . Το πιό συνηθισμένο είναι να πέσει μέσα στον Απρίλη , σπάνια το Μάη . Γιά τους Δυτικούς η μεγαλύτερη Χριστιανική γιορτή είναι τα Χριστούγεννα , γιά τους Ορθόδοξους όμως είναι το Πάσχα , με κορυφαίες τη Μεγάλη Παρασκευή και την Ανάσταση .
Όπως κάθε μεγάλη γιορτή έχει τα προεόρτια και τα μεθεόρτιά της , προηγείται η βδομάδα των Βαίων , η κουφή , όπως τη λένε , γιατί δεν ψάλλεται ο Ακάθιστος Ύμνος , ούτε τα τροπάρια . Οι εκδηλώσεις αυτής της βδομάδας επικεντρώνονται στο Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαίων .

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΔΟΜΑΔΑ .

Είναι η πιό αυστηρή βδομάδα , ο κόσμος νηστεύει περισσότερο απ' τις προηγούμενες μέρες της Σαρακοστής . Όλες οι δουλειές σταματάνε , εκτός απ' το καθάρισμα του σπιτιού και τις προετοιμασίες γιά τη γιορτή του Πάσχα . Δεν επιτρέπονται ούτε τραγούδια , ούτε χοροί , ούτε άλλες διασκεδάσεις . Κυριαρχεί μιά ατμόσφαιρα θλίψης και πένθους , όλοι τρέχουν στις εκκλησιές και παρακολουθούν τις ακολουθίες και τις άλλες τελετουργλιες της Μ. Βδομάδας .

Μεγάλη Δευτέρα ,
ο Χριστός με τη μαχαίρα .

Μεγάλη Τρίτη ,
0 Χριστός εκρύφτη .

Στην απογευματινή ακολουθία της Μ.Τρίτης , ψέλνεται το τροπάριο της Κασσιανής , υπάρχουν λάτρεις της Βυζαντινής μουσικής , που τρέχουν σε μακρινές εκκλησιές , καμιά φορά και σ' άλλες πόλεις , προκειμένου ν' ακούσουν ένα χαρισματικό ψάλτη , γνήσιπ βυζαντινό , να ψέλνει το τροπάριο .

Μεγάλη Τετάρτη ,
ο Χριστός εχάθη .

Οι κυριότερες τελετές και εκδη΄λώσεις της Μ.Βδομάδας αρχίζουν απ' τη Μ.Τετάρτη , τότε γίνεται στην εκκλησία το ευχέλαιο κι ο παπάς αλείφει σταυρωτά στο πρόσωπο κάθε χριστιανό , μέ λάδι που ευλογήθηκε στο ευχέλαιο , τη μέρα αυτή συνηθίζεται να κάνουν και στα σπίτια ευχέλαιο .
Στην παλιά Αθήνα , συνήθιζαν να φτιάχνουν και τη ν έ α ζ ύ μ η , το προζύμι της χρονιάς . Πήγαινε λοιπόν η κλησάρισσα σ' όλα τα σπίτια της ενορίας , μάζευε αλεύρι και το ζύμωνε χωρίς προζύμι . Με το [που ακουμπούσε ο παπάς το σταυρό με το Τίμιο Ξύλο πάνω του , το ζυμάρι φούσκωνε , ανέβαινε . Αυτό γινόταν το προζύμι της χρονιάς και το μοίραζαν σ' όλα τα σπίτια , γιά να ζυμώσουν το ψωμί τους όλο το χρόνο , τότε βέβαια που...ζύμωναν !!

Μεγάλη Πέμτη ,
ο Χριστός ευρέθη .

Μπήκαμε πιά για τα καλά στις προετοιμσίες του Πάσχα . Σήμερα , Μ.Πέμτη , γίνεται το ζύμωμα , πρωί-πρωί οι νοικοκυρές ζυμώνουν τις κουλούρες της Λαμπρής με αλεύρι και μυρωδικά , τις στολίζουν με διάφορα στολίδια από ζυμάρι , αμύγδαλα και κόκκινα αυγά , κι απ' τα επιδέξια χέρια ξεπηδούν οι κουτσούνες , τα κοφίνια , τα καλαθάκια , οι αυγούλες , κατά το σχήμα τους και τ' όνομά τους . Συχνά στη μέση βάζουν ένα κόκκινο αυγό , συνήθεια που κρατιέται απ' τους Βυζαντινούς . Το βάψιμο των αυγών γίνεται κι΄αυτό σήμερα , κόκκινα αυγά βάφουν όλα τα σπίτια - εκτός απο κείνα που πενθούν - και τα μαζεύουν όλη τη Σαρακοστή , απ' τις κότες τους . Το πρώτο αυγό που θα βάψουν , έχει , λένε , θαυμαστές ιδιότητες και το βάζουν στο εικονοστάσι του σπιτιού , είναι το αυγό της Παναγίας .
Μ' αυτό σταυρώνουν οι γυναίκες τα παιδιά , σαν είναι αδιάθετα , αλλά και σ' άλλες περιπτώσεις γιά να διώξουν το κακό .
Με διάφορες παραδόσεις προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί βάφονται τα αυγά κόκκινα το Πάσχα , άλλοι υποστηρίζουν πως γίνεται γιά να θυμόμαστε το αίμα του Χριστού , άλλοι γιατί θυμίζουν την Ανάσταση , αφού το κόκκινο είναο το χρώμα της χαράς κι' ακόμη γιατί το κόκκινο χρώμα έχει τη δύναμη να διώχνει κάθε κακό . Πολλοί θεωρούν πιθανή πατρίδα του εθίμου την Αίγυπτο . Πάντως είναι πολύ διαδεδομένο σε πολλούς λαούς : Κίνα , Μεσοποταμία , Συρία , Περσία , Χερσόνησο του Αίμου κ.α .
Το βράδυ της Μ.Πέμτης όλοι παρακολουθούν την ακολουθία της Σταύρωσης , όπου διαβάζουν τα Δώδεκα Ευαγγέλια . Παλιότερα , γυναίκες και κορίτσια διανυκτέρευαν στην εκκλησία και μοιρολογούσαν το Χριστό .

Σήμερα μαύρος ουρανός ,
σήμερα μαύρη μέρα ,
σήμερα όλοι θλίβονται ,
και τα βουνά λυπούνται .

Τη Μ. Πέμτη δεν ξεχνούν και τους νεκρούς , οι συγγενείς αφήνουν πάνω στους τάφους τος διάφορες προσφορές η μοιράζουν λίγο στάρι ( κόλλυβα ) . Σε πολλά μέρη , κυρίως τα παιδιά , φτιάχνουν με κουρέλια και άχυρα το ομοίωμα του Ιούδα , ύστερα γυρίζουν και μαζεύουν φρύγανα και ξύλα απ' τα σπίτια τους γιά τη φωτιά που θα τον κάψουν .

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι.....